کد مطلب:211349 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:106
امام صادق و عدالت بین زنان
حضرت امام جعفرصادق علیه السلام بیش از همه ائمه ما عمر كرد كه تا هفتاد هم نوشته اند و زنان او هم از عقدی 3 و كنیزان تا یازده نفر نوشته اند كه مجموعا چهارده زن بوده مانند جدش رسول خدا و امیرالمؤمنین علیهم السلام و نكته ای كه جالب توجه است این است كه در زندگی این خاندان نبوت و رسالت با آنكه اكثر آنها بیش از یك زن داشته اند و علل و عوامل محیط و زمان و مكان و آداب و رسوم ملی عربی مقتضی بود كه بیش از یك زن بگیرند بین زنان آنها آن اختلافاتی كه بین زنان سایرین خلق روی می داده رخ نداده است و عدالت خانوادگی بین زنان مجری بود تمام زنان ائمه راضی و خوشنود بودند و حتی آن دو امام مسموم كه به دست زنان خود مسموم شدند تحت تأثیر سیاست دشمن قرار گرفتند نه از لحاظ اختلاف زناشوئی و مناقشات داخلی و این هم از كرامتها و اعجاز ائمه معصومین (ع) بوده است.
امام صادق علیه السلام بین زنان خود بسیار رعایت عدالت را می فرمود و زنان او راضی بودند و آن حقیقت عدالت تا آنجا كه در خور قدرت ولایت بود بهتر و نیكوتر از سایر خلق كه نیروی اجرای این عدالت را نداشتند اجرا می شده است.
و از این تفسیر قرآن چنین استفاده می شود كه غریزه عدل بین زنان آنها تا سر حد امكان اجرا می شد.
سائلی از زنادقه آمد نزد اباجعفر احول كه به نام مؤمن الطاق مشهور است و در ردیف
[ صفحه 167]
موثقین روات است - گفت بگو بدانم این دو آیه كه با هم تضاد دارد چگونه است در یك آیه می گوید فانكحوا ما طاب لكم من النساء مثنی و ثلاث و رباع فان خفتم الا تعدلوا فواحده (سوره نساء) یعنی از زنان به شرط قدرت و استطاعت دو تا سه تا و چهار زن می توانی بگیری مشروط بر اینكه عدالت بین آنها اجرا كنی - و با مساوات رفتار نمائی.
در آیه دیگر می فرماید ولن تستطیعوا ان تعدلوا بین النساء و لو حرصتم فلا تمیلوا كل المیل.
یعنی استطاعت و توانائی عدالت مجری داشتن بین نساء ندارید پس تمایل زیاد به تعدد زوجات نداشته باشید.
آن زندیق گفت این دو آیه با هم فرق دارد شما كه می گوئید در قرآن تضاد نیست این تضاد؟!
مؤمن الطاق گفت من پاسخ تو را اكنون نمی دانم باید بروم از امام خود بپرسم - این بگفت و مصمم حركت مدینه شد تا رسید حضور امام ششم جریان را به عرض آن حضرت رسانید.
امام صادق (ع) فرمود اما قوله فان خفتم الا تعدلوا فواحدة: فانما عنی فی النفقه یعنی منظور از شرط تعدد زوجات عدالت است در این آیه تعدیل نفقه است یعنی نفقه و زندگانی داخلی و معیشت زنان خود را به طور مساوی قرار دهد هر چه خرید از خوراكی و لباس و مسكن برای همه باشد كه تبعیض موجب نگرانی و اوقات تلخی می گردد.
و اما قوله ولن تستطیعوا ان تعدلوا بین النساء و لو حرصتم فانما عنی فی المودة فانه لا یقدر احد ان یعدل بین امرأتین فی المودة.
یعنی مراد از اینكه هرگز بشر نمی تواند عدالت را بین زنان خود مجری سازد این است عدالت دوستی و قلبی را بین همه یكسان داشته باشد زیرا قلب ها دست خداوند است لا مؤثر فی القلوب الا الله و ممكن نیست انسان دو نفر را هر چند در یك شرایط باشند یكسان دوست داشته باشد.
رسم عاشق نیست با یكدل دو دلبر داشتن
یا ز جانان یا ز جان بایست دل برداشتن
قهرا آن كس كه چند زن داشته باشد هر یك را به جهاتی دوست دارد و مسلما دوستی
[ صفحه 168]
همه آن ها یكسان نیست شدت و ضعف دارد و عدت و مدت پیدا می كند - با این بیان یك درس علمی و روانشناسی و علم النفس و درس اقتصاد تعلیم فرمود و ثابت كرد كه تناقض در عدالت نیست نفس عدل در هر دو مساوی ولی در متعلق آن كه یكی مادی و دیگر معنوی است یعنی در انفاق بر اهل و عیال باید مساوی باشد و در دوستی و عواطف كه امر قلبی است هرگز تساوی درجه و مرتبه مودت و محبت حاصل نمی گردد مؤمن الطاق برگشت به كوفه و به آن مرد زندیق پاسخ كافی داد.
امام صادق علیه السلام بین زنان خود بسیار رعایت عدالت را می فرمود و زنان او راضی بودند و آن حقیقت عدالت تا آنجا كه در خور قدرت ولایت بود بهتر و نیكوتر از سایر خلق كه نیروی اجرای این عدالت را نداشتند اجرا می شده است.
و از این تفسیر قرآن چنین استفاده می شود كه غریزه عدل بین زنان آنها تا سر حد امكان اجرا می شد.
سائلی از زنادقه آمد نزد اباجعفر احول كه به نام مؤمن الطاق مشهور است و در ردیف
[ صفحه 167]
موثقین روات است - گفت بگو بدانم این دو آیه كه با هم تضاد دارد چگونه است در یك آیه می گوید فانكحوا ما طاب لكم من النساء مثنی و ثلاث و رباع فان خفتم الا تعدلوا فواحده (سوره نساء) یعنی از زنان به شرط قدرت و استطاعت دو تا سه تا و چهار زن می توانی بگیری مشروط بر اینكه عدالت بین آنها اجرا كنی - و با مساوات رفتار نمائی.
در آیه دیگر می فرماید ولن تستطیعوا ان تعدلوا بین النساء و لو حرصتم فلا تمیلوا كل المیل.
یعنی استطاعت و توانائی عدالت مجری داشتن بین نساء ندارید پس تمایل زیاد به تعدد زوجات نداشته باشید.
آن زندیق گفت این دو آیه با هم فرق دارد شما كه می گوئید در قرآن تضاد نیست این تضاد؟!
مؤمن الطاق گفت من پاسخ تو را اكنون نمی دانم باید بروم از امام خود بپرسم - این بگفت و مصمم حركت مدینه شد تا رسید حضور امام ششم جریان را به عرض آن حضرت رسانید.
امام صادق (ع) فرمود اما قوله فان خفتم الا تعدلوا فواحدة: فانما عنی فی النفقه یعنی منظور از شرط تعدد زوجات عدالت است در این آیه تعدیل نفقه است یعنی نفقه و زندگانی داخلی و معیشت زنان خود را به طور مساوی قرار دهد هر چه خرید از خوراكی و لباس و مسكن برای همه باشد كه تبعیض موجب نگرانی و اوقات تلخی می گردد.
و اما قوله ولن تستطیعوا ان تعدلوا بین النساء و لو حرصتم فانما عنی فی المودة فانه لا یقدر احد ان یعدل بین امرأتین فی المودة.
یعنی مراد از اینكه هرگز بشر نمی تواند عدالت را بین زنان خود مجری سازد این است عدالت دوستی و قلبی را بین همه یكسان داشته باشد زیرا قلب ها دست خداوند است لا مؤثر فی القلوب الا الله و ممكن نیست انسان دو نفر را هر چند در یك شرایط باشند یكسان دوست داشته باشد.
رسم عاشق نیست با یكدل دو دلبر داشتن
یا ز جانان یا ز جان بایست دل برداشتن
قهرا آن كس كه چند زن داشته باشد هر یك را به جهاتی دوست دارد و مسلما دوستی
[ صفحه 168]
همه آن ها یكسان نیست شدت و ضعف دارد و عدت و مدت پیدا می كند - با این بیان یك درس علمی و روانشناسی و علم النفس و درس اقتصاد تعلیم فرمود و ثابت كرد كه تناقض در عدالت نیست نفس عدل در هر دو مساوی ولی در متعلق آن كه یكی مادی و دیگر معنوی است یعنی در انفاق بر اهل و عیال باید مساوی باشد و در دوستی و عواطف كه امر قلبی است هرگز تساوی درجه و مرتبه مودت و محبت حاصل نمی گردد مؤمن الطاق برگشت به كوفه و به آن مرد زندیق پاسخ كافی داد.